طلا یك عنصر فلزی با ساختار کوبیک بوده كه از اول طلایی رنگ بوده ولی
هنگام بریده شدن سیاه و یا بنفش می شود. طلا شكننده ترین عنصر می باشد. همچنین بسیار
سست بوده و به منظور استحكام بیشتر به صورت آلیاژ در می آید. این عنصر هدایت كننده
خوب دما و الكتریسته می باشد .طلا معمولاً در رگه های پوسته زمین همراه با کانی های
مس و یا به صورت آزاد وجود دارد .معمول ترین تركیبات طلا عبارتند از (AuCl3) و (HAuCl4) . مخلوطی از یك قسمت نیتریك و سه قسمت اسید
هیدروكلریك aqua regia نام دارد كه طلا را در خود حل می كند.65%
طلای جهان از آفریقا به دست می آید .این عنصر از گذشته های بسیار دور شناخته شده بود
طلا در طبیعت به صورت آزاد یافت می شود . این عنصر به طور گسترده در طبیعت پخش شده
است و در بیشتر مواقع همراه با کوارتز و پیریت یافت می شود.طلا به صورت رگه ای و نهشته
های آبرفتی و به صورت جدا از سنگها و دیگر کانیها در معدن کاری استفاده می شود. حدود
دو سوم تولیدت دنیا در کشور آفریقای جنوبی و حدود دو سوم از کل تولیدات آمریکا در ایالات
داکوتای جنوبی و نوادا تولید می شود. این عنصر از معادن طلا توسط فرایندهای سیانوراسیون
،آمالگاماسیون و ذوب استحصال می شود. این عنصر همچنین توسط الکترولیز نیز استحصال می
شود. میزان طلا در آب دریا حدود 0.1 تا 2 میلی گرم در تن است که این رقم بستگی به نوع
طلا نیز دارد. هنوز روشی برای اینکه طلا را از آب دریا استخراج کنند وجود ندارد.بدون
شک طلا یکی از زیباترین عنصر در طبیعت در بین عناصر دیگر است. این عنصر دارای جلای
فلزی است و وقتی به صورت توده ای باشد دارای رنگ زرد می باشد. اما وقتی به صورت رگه
نازک باشد به رنگهای سیاه، سرخ و ارغوانی نیز دیده می شود.از این عنصر برای ضرب سکه
و سیستمهای پولی استاندارد در بیشتر کشورها استفاده می شود. از این عنصر برای زیور
آلات ، صنایع دندانسازی و آبکاری فلزات نیز استفاده می شود. از این عنصر به عنوان پوشش
برای ماهواره ها و به عنوان بازتابنده خوب اشعه مادون قرمز استفاده می شود.طلا جز عناصر
گرانبها است که مقیاس اندازه گیری آن اونس است. وقتی این عنصر به صورت آلیاژ درمی آید
با مقیاس وزنی قیرات اندازه گیری می شود.بیشترین ترکیبات عمومی طلا شامل اسید کلرید
طلا و اسید کلروائوروئیک است که در صنعت عکسبرداری ازآن استفاده می شود. طلا دارای
18 ایزوتوپ است. طلای 198 با نیمه عمر 2.7 روز برای درمان سرطان و بیماری های گوناگون
کاربرد دارد.
موارد مصرف طلا (کاربردهای طلا)
در درجه ی اول از طلا به منظور سکه زنی و تهیه ی
شمش و پشتوانه ی ارزی استفاده می شود به طوری که در کشور های سرمایه داری رقمی حدود
۴۰۰۰۰ تن را شامل می شود. مقدار باقی مانده ی
طلا در تولید لوازم مختلف به کار می رود که جواهرات زینتی در صدر آنها قرار دارد (۵۰%) . انواع سبز و سفید و زرد طلا در جواهرسازی مورد استفاده قرار می گیرد.
به خاطر نرمی در جواهرسازی آن را مس، نقره، نیکل و یا پالادیم همراه می کنند.
شمش های طلا
عمدهترین موارد تقاضای طلا برای جواهرات، صنایع
الکترونیک، دندانپزشکی، سرمایه گذاریهای جزیی و دیگر موارد است. تقاضای مشتری یکی
از موارد تقاضای طلا است که مجموع سرمایه گذاریهای جزیی و تقاضا برای جواهرات را شامل
میشود. میزان تقاضای طلا برای مصارف دندانپزشکی و صنایع در طول سال تقریباْ ثابت
است و تغییر خاصی را نشان نمیدهد ولی تقاضای طلا برای جواهرات در طول سال متغیر است
بطوریکه در سه ماهه آخر سال بالاترین مقدار را نشان میدهد و در تمام کشورها بالاترین
میزان تقاضای طلا در روزهای قبل از سال نو آنها است که بهدلیل مصرف در ساخت جواهرات
میباشد. اطلاعات موجود در سال ۱۹۹۵ معرف آن است که کشورهای آسیایشرقی و جنوبشرقی
مجموعاْ با خرید ۱۱۲۶ تن طلا رکورددار تقاضای طلا در سطح منطقه
بودهاند. این مقدار حدود ۴۰ درصد کل تقاضای جهانی طلا بود که دلیل عمده
آن شکوفایی اقتصادی این منطقه از جهان در این سالها است. کشور هند با متوسط تقاضای
۷۰۰ تا ۸۰۰ تن طلا، در صدر کشورهای مصرف کننده طلا قرار دارد زیرا در هند طلا و جواهرات
جایگاه ویژهای دارد.
تقاضای جهانی برای
مصارف عمده (ربع اول سال۲۰۰۰ تا ربع
سوم سال ۲۰۰۲)
کشورهای خاورمیانه مجموعاْ از نظر تقاضای طلا در
رده دوم قرار دارند. ایالات متحده آمریکا با متوسط تقاضای ۳۵۰ تا ۴۵۰ تن در رده سوم قرار دارد، به عبارتی هند
به تنهایی مصرف بالاتری از مجموع کشورهای خاورمیانه و ایالات متحده آمریکا دارد. در
ردههای بعدی چین و کشورهای اروپایی قرار دارند. عربستان سعودی و ترکیه در ردههای
ششم و هفتم واقع شدهاند. بیشترین مورد مصرف طلا در ساخت جواهرات و وسایل زینتی است
که برمیگردد به خواص ویژه این فلز از جمله: مقاومت در برابر اکسید شدگی و تیره شدگی،
جلا و رنگ زیبای آن و همچنین اثر آرامبخش آن بر اعصاب.
استفاده از لایه
ای از طلادر نمای ساختمان
انواع آلیاژهای طلا در صنعت ارزش روزافزونی پیدا
کرده است. طلا در صنایع و نیز سیستم های دفاعی با تکنولوژی بسیار مدرن کاربرد دارد.
این فلز در انواع زیادی از لوازم الکترونیکی حالت جامد، در وسایل ثبت و کنترل صنعتی
و تجهیزات مقاوم به خوردگی، در فرآیندهای شیمیایی به کار برده می شود. مصرف صنعتی طلا
در سال ۱۹۸۳ حدود یک میلیون اونس بوده اما مصرف آن در
کاربردهای حساس مستقیم مانند الکترونیک و سخت افزار نظامی، احتمالا به طور قابل ملاحظه
ای کمتر می باشد. در میان موارد استفاده ی استراتژیک و صنعتی طلا، مهم ترین استفاده
ی آن در لوازم الکترونیکی به ویژه در بردهای مدار چاپی اتصالات کنتاکتورهای اصلی، مدارهای
مینیاتوری و به عنوان یک دو پانت در بعضی از نیم رسانا ها را می توان نام برد
کاپی از طلا
دستگاه های الکترونیکی حالت جامد مدرن از قبیل کامپیوترها
نیاز به کنکتورها، کنتاکت های سوئیچ، اتصالات لحیم کاری شده و سایر اجزای معینی دارند
که بایستی کاملا عاری از هر گونه لایه و فیلم کدر و تیره با مقاومت زیاد باشند و دیگر
آنکه به جهت عمر دستگاه بایستی از نظر شیمیایی و متالوژیکی پایدار باقی بمانند. در
سیستم های الکترونیکی نظامی و شهری پیچیده، به صورت روزافزونی از طلا برای مطمئن شدن
از عملیات وابسته تحت یک محدوده ی وسیع از شرایط عملی(عملیاتی) استفاده می شود. از
طلا در ساخت دیودها، ترانزیستورها و بعضی قطعات الکترونیکی که می بایستی دارای مقاومت
شیمیایی و حرارتی در موقع ساخت باشند استفاده می شود. آلیاژهای طلا از دیرباز در تجهیزات
الکتریکی معینی به کار برده شده اند از جمله می توان به اجزای ویژه ای از دستگاه پتانسیومترها
و در جاهایی که تولید مجدد، دوبله کردن و دوباره خوانی از دیدگاه صنعت الکترونیک دربلند
مدت امری اساسی می باشد، اشاره کرد. سیم هایی از آلیاژ ( طلا- پالادیم ) در ترموکوپل
ها مورد استفاده قرار می گیرند به ویژه آنهایی که برای اندازه گیری دماهای بالا در
بعضی از فرآیندهای صنعتی و موتورهای هواپیما، مورد استفاده واقع می شوند.
استفاده از طلا در
ساخت قطعات الکترونیکی و کامپیوتری
طلا بهدلیل هدایت الکتریکی بالا و مقاومت در برابر
اکسید شدن، اهمیت ویژهای در ساخت تجهیزات الکترونیکی و کامپیوتری دارد.آلیاژهای لحیم
کاری سخت ( زردجوش ) که حاوی طلا می باشند، در ارتباط با صنعت هوافضا به ویژه در مونتاژ
بعصی از موتورهای توربینی جهت نظامی و نیز موتورهای راکت با عملکرد بالا، مهم می باشند.
طلا به عنوان یک بازتاب کننده تشعشعات مادون قرمز در ادوات گرمادهی تابشی و نیز ادوات
خشک نمودن و پنجره های عایق حرارتی مورد استفاده در ساختمان های بزرگ و فضاپیماهایی
از قبیل شاتل فضایی که به طلا به عنوان حفاظت کننده و seal
کننده ای برای سیستم خنثی کننده ی فشار آئرودینامیک (propulsion) حیاتی اش در مقابل مشکلات
ناشی از شکنندگی هیدروژن می نگرد و تکیه دارد، مورد استفاده قرار می گیرد. طلا را به
شکل مایع های آلی فلزی ارگانومتالیک برای تزیین شیشه و چینی استفاده کرده و از برگ
طلا (goldleaf) برای تزیین داخل و خارج
ساختمان ها استفاده می کنند.
کاربرد طلا در صنایع
هوافضا
در حدود ۲.۲ درصد از تقاضای طلا در دندانپزشکی مصرف میشود زیرا علاوه بر مقاومت در
برابر خوردگی، با همان نرخ رشد مینای دندان منبسط میشود.
میزان تقاضا برای دندانپزشکی و مصارف صنعتی در طول
سال تقریباْ ثابت میباشد و تغییرات خاصی را نشان نمیدهد. ولی تقاضا برای جواهرات
و تقاضا برای مشتری که متاثر از تقاضا برای جواهرات است در سه ماهه آخر سال بالاترین
مقدار را نشان میدهند. از طلا همچنین در نوارهای تزیینی و یراق دوزی، پارچه های زربفت،
تذهیب کاری، صفحه نگاری کتب و نامه نگاری استفاده می شود. از دیگر موارد استفاده ی
طلا کاربرد آن در صنایع شیمیایی و پزشکی و عینک سازی می باشد.
مصارف درمانی طلا:
از گذشتههای خیلی دور طلا برای درمان بسیاری از
بیماریها استفاده میشد. در اینجا به تعدادی از این بیماریها اشاره میشود.
۱. در حدود سال ۱۸۸۵ در آمریکا طلای کلوئیدی به عنوان درمان دیپسومانیا (dipsomania)که میل شدید به مصرف الکل میباشد، بهکار
میرفت.
۲. اولین تحقیق پزشکی مستند و مدرن در مورد
کاربرد طلا در سال ۱۸۹۰ صورت گرفت. در این سال دکتر رابرت کخ کشف
کرد که باسیل سل نمیتواند در حضور طلا زندگی کند.
۳. در اوایل دهه ۱۹۰۰ پزشکان برای درمان دردهای مفصلی، قطعهای از طلا به ارزش پنج دلار را
در زیر پوست، مثلآ در ناحیه مفصل زانو کار میگذاشتند در نتیجه در بیشتر موارد درد
کاهش یافته یا کاملآ برطرف میشد.
۴. از سال ۱۹۲۷ طلا بهطور مداوم برای درمان آرتروز بهکار گرفته شدهاست.
۵. طلا در مورد ناهنجاریهای غددی و عصبی مورد
استفاده بوده و در احیاء مجدد فعالیتهای غددی، تحریک اعصاب و آزاد کردن فشار عصبی
سودمند است.
۶. طلا میتواند بر مکانیسم گرمایی بدن تاثیر
مثبتی داشته باشد. بویژه در مورد عرق کردنهای شبانه، تشنگی شدید و ضعف و کاهش دمای
بدن موثر است.
۷. آقایان نیلو کایرو(Nilo.Cairo) و ا. برینکمن(A.Brinckmann)
تحقیق ارزندهای به نام” مواد پزشکی“ ارائه دادند
که در آن طلای کلوئیدی به عنوان درمانگر شماره یک چاقی مطرح شده است.
طلا همچنین در درمان
بیماریهای زیر مفید میباشد:
۸. اعتیاد ۹. آلزایمر ۱۰. حواس پرتی ۱۱. بیماری دوگانگی (Bi-Polar Disease) که یک بیماری روانی است. ۱۲. دندان قروچه(Bruxism) ۱۳. ورم زانو و آرنج ۱۴. سندرم جنگ خلیج فارس ۱۵. سرطان ۱۶. غلظت خون ۱۷. بیماری کرون (Crohn) ۱۸. افسردگی ۱۹. تورم قولن ۲۰. کلسترول بالا ۲۱. کم خوابی ۲۲. پوکی استخوان ۲۳. کشیدگی ماهیچه ۲۴. آرتروز رماتیسمی ۲۵. انفصال دیسک ۲۶. زخم معده ۲۷. زخم روده
طلا یکی از عناصر باارزش در پزشکی مدرن به شمار
می رود، و علت آن این است که طلا عنصری غیرسمی و بی خطر بوده و یکی از بهترین انواع
فلزات هادی جریان الکتریسیته می باشد، چگالی این عنصر می تواند آن را در زیر میکروسکوپ
الکترونی قابل مشاهده سازد. علاوه براین طلا عنصری نابودناپذیر و فلزی نرم بوده و این
کارکردن با طلا را آسان می کند.
دندانپزشکی
بیشتر طلاهای استفاده شده در دندانپزشکی به صورت
آلیاژ با دیگر فلزات مانند پلاتین، پالادیوم، نقره، مس و روی می باشد. طلا عنصری غیرسمی
بوده و در اثر فرآیندهای بیولوژیکی برای استفاده های دندانپزشکی آماده می گردد. برای
دندانپزشک استفاده از این فلز به علت مقاومت بالا ، سختی زیاد ، بادوامی آن مناسب است،
همچنین طلا هرگز سائیده نشده و تیره نمی شود. همچنین مقاومت بالا نسبت به عوامل شیمیایی
باعث جلوگیری از پوسیدگی و زنگ زدگی طلا می گردد.
مزایا
۱- ماده با عمر زیاد.
۲- شکل پذیر بوده و به راحتی به شکل دلخواه
در می آید.
۳- طلا دارای سختی درحدود مینای دندان است
و به طور مناسب دندان را می پوشاند.
۴- طلا شکننده نبوده و خرد نمی شود.
۵- طلا سازگار با محیط زیست و غیرسمی می باشد.
معایب
۱- طلا بسیار گران است.
۲- طلا یک هادی بسیار مناسب حرارت می باشد.
۳- رنگ زرد طلا ممکن است بر زیبایی اثر نامطلوبی
داشته باشد.
۴- طلا به ساختار دندان متصل نمی شود و هر
زمانی ممکن است جدا شود.
۵- طلا ممکن است با قطب های الکتریکی بدن واکنش دهد.
لیزر
یکی از مهمترین علوم امید بخش پزشکی بحث لیزر یونی
است، سطوح داخلی که بوسیله طلا پوشیده شده تمرکز اشعه را کنترل می نماید. در گسترش
لیزر، بخار لیزر طلا می تواند نور قرمز با دانسیته بالا که نیاز به طول موج بالا دارد،
تولید کرده و سلول های سرطانی را بدون هیچ زخمی در مجاورت سلول های سالم نابود سازد.
لیزر کم وزن جدید، بوسیله افراد نظامی طراحی شده
و درمحل تماس صفحات مطلا استفاده میشود و برای زخم های ایجاد شده در مناطق جنگی استفاده
می شود، به موجب آن از دست دادن خون کاهش یافته و شانس زنده ماندن در مورد زخم های
جدی افزایش می یابد. در بیمارستان ها، این طرح جدید اجازه می دهد تا در صدمه های شدید
و اورژانسی و بدون حرکت دادن بیمار، شانس زنده ماندن افزایش یابد.
۱-پروسه ذوب کردن
برای یک زرگر کارگاه طبیعی است و جزو کارهای روزمره به شمار میآید که
مثلاً یک تکه طلا را جهت استفاده مجدد ذوب کند، یعنی اینکه یک بلوک فلزی را میتوان
از حالت جامد به حالت مایع درآورد، به شرطی که انرژی گرمایی کافی به آن داده شود. در
اثر افزایش دما به میزان تقریباً 15K تحرک دو برابر میشود و بدین ترتیب اتصال
اتمی انعطاف پذیرتر میگردد: ساختار میکروسکوپی نرمتر میشود، زیرا با افزایش فاصله
اتمی نیروهای بین اتمی کاهش مییابند. به عنوان نتیجه عملی آن میتوان مشاهده نمود
که اگر یک قطعه موقع گداختن روی یک سطح تخت قرار نداشته باشد خم میشود. به علاوه افزایش
فاصله اتمی باعث انبساط گرمایی(ذوب) فلز میشود. بالاخره وقتی درجه حرارت به دمای ذوب
رسید، انرژی حرکتی از نیروهای جاذبه متقابل بزرگتر میشود، به طوری که اتمها میتوانند
از شبکه اتصال آزاد گردند. ساختار میکروسکوپی به طور ناگهانی از هم نمیپاشد، بلکه
بایستی ذوب شدن بلوک فلزی را به صورت یک پروسهای تصور نمود که رفته رفته گسترش مییابد:
با توجه به اینکه دمای ذوب ابتدا در سطح خارجی بلوک حاصل میشود، از هم پاشیدن ساختار
میکروسکوپی از همینجا آغاز میگردد، در حالی که در هسته آن هنوز هم درجه حرارت به
دمای تبدیل نرسیده است. در محدوده میکروسکوپی بایستی فروپاشی کریستالها را به همین
نحوه تصور نمود، زیرا ابتدا اتمهای خارجی در ناحیه مرز دانهها که اتصال نسبتاً ضعیفتری
دارند آزاد میگردند و سپس رفته رفته فروپاشی ساختاری میکروسکوپی کریستال از خارج به
داخل در راستای هسته کریستال گسترش مییابد.
۲- لوازم و متعلقات ذوب
تجهیزات ذوب بوته با فلزی که باید ذوب گردد ما بین زغال چوب گداخته قرار
می گرفت، که اغلب توسط دم آهنگری هم به آن دمیده میشد، تا فلز ذوب گردد. همین روش
تا چندین سال پیش نیز با کوره کک به کار میرفت. اما حتی با این روش ذوب طولانی، پر
زحمت و حتی خطرناک ماند، زیرا یک بوته به راحتی میشکست و در این حال میبایست فلز
نجیب را به زحمت از خاکستر جدا کرده و شستشو داد! یک تغییر اساسی در روش ذوب ابتدا
از گسترش عمومی گاز شهری در نیمه قرن ۱۹ حاصل
شد.
بوتهها و ظروف مخصوص
ذوب:
بوته گرافیتی :
این بوتهها از مخلوط گرافیت – خاک رس تشکیل شدهاند. بوتهها را بایستی
در جای خشک و نا مرطوب نگهداری نمود. با توجه به اینکه این بوتهها به صورت نپخته عرضه
میشوند، بایستی آنها را به آرامی گرم نمود، با بوراکس ذوب کرد و بعد آن را به حالت
گداخته درآورد. پس از آن میتوان آن را استفاده کرد. هر چند این بوتهها گران هستند
اما در صورتی که درست استفاده شوند عمر بسیار طولانی خواهند داشت. برای مذابهای اکسیدکننده
با شوره (نمک اسید نیتریک) نامناسب میباشند، زیرا کربن حل میشود.
طرز کار با بوتهها :
هر بوته بایستی فقط برای یک عیار معین به کار رود. از این رو دیواره خارجی
آن را علامتگذاری میکنند. قبل از آنکه فلز را داخل آن فرار دهند، بوته را پیشگرم میکنند.
وقتی که گداخته شد، رفته رفته فلز را داخل میکنند، تا تقریباً نصف آن پر شده باشد.
با پیشگرم امکان اکسیداسیون فلز داخل و مدت آن خیلی محدود میگردد. در کورههای بزرگتر
بهتر است به عنوان درپوش از یک قطعه زغال چوب استفاده شود، زیرا حکم یک سر پوش احیاءکننده
را خواهد داشت. با یک انبر گرد، که با دهانه آن بوته از زیر محکم گرفته میشود، بوته
را از کوره خارج میکنند. در صورت گرفتن بوته با یک انبر تخت، ممکن است به راحتی قطعهای
از دیواره بشکند. بوتههای مستعمل را در خاکه کف قرار میدهند و همراه با آن دور میریزند.
ذوب طلا :
طلای خالص: اگر فلز به صورت گرانول
باشد، میتوان آن رابدون اقدامات و افزودنیهای ویژهای ذوب نمود. اما مسئله برای طلای
خاکه قهوهای و پودری شکل، که از تفکیک و بازیافت به دست آمده طوری دیگری است. برای
زدودن ناخالصیهای احتمالی، طلای خاکه را با کمی نمک نیترات و بوراکس مخلوط، خیس و با
فشار وارد بوته میکنند. با گرم کردن آهسته، مجدداً از آن آب خارج میشود و بالاخره
فلز را ذوب مینمایند. اگر پودر طلا را به صورت خشک ذوب کنند، ممکن است فضاهای خالی
به وجود آیند، که پر از گاز میشوند و ممکن است باعث شکننده شدن طلای خالص یا آلیاژ
به دست آمده از آن گردد. به علاوه خاکه توسط شعله گاز به اطراف پاشیده میشود.
کلمات کلیدی:ذوب فلزات قیمتی,کوره ذوب طلا,کوره برقی,کوره ذوب فلزات گرانبها، کوره ذوب فلزات، کوره ذوب طلا، کوره ذوب نقره، کوره برقی، کوره برقی ذوب فلزات، کوره برقی طلا، کوره برقی نقره، کوره ذوب قابل حمل، بوته ذوب فلزات، کوره , کوره ذوب فلزات گرانبها , کوره ذوب طلا , ذوب طلا , کوره الکترونیکی، ذوب نیک, کوره ذوب طلا,کوره المنتی,ذوب فلزات قیمتی.